کمبود اعتبار، نبود آموزش، بی‌توجهی به آموزش، عدم فرهنگسازی، ناکافی بودن مراکز تولید حشرات مبارز و استقبال نکردن کشاورزان از جمله موانعی است که اجرای طرح مبارزه بیولوژیک در مزارع شمال از جمله گلستان را با مشکلات عدیده ای روبرو کرده است.

یک کارشناس رشته کشاورزی در گلستان در این زمینه به خبرنگار مهر در گرگان افزود: کاربرد روزافزون مصرف سموم کشاورزی به رغم ارزان بودن آن در مرحله اولیه نه تنها آفات و بیماری های گیاهی را کنترل نکرد، بلکه علاوه بر شکل‌گیری نسل مقاوم‌تری از آفات، عوارض سو گسترده زیست محیطی را به دنبال داشت.

محسن جعفری افزود: افزایش مصرف سموم شیمیایی در کشور در حالیست که ریشه بسیاری از مشکلات و ناهنجاری هاست و باید برای کاهش مصرف سموم کشاورزی سیاستگذاری و برنامه ریزی شود.

وی اظهار داشت: ورود آلاینده های شیمیایی و کشاورزی در رودخانه های منطقه نگران کننده بوده و این امر نشان می دهد که باید برای رفع این مشکل برنامه ای جامع اتخاذ شود.

وی خاطرنشان کرد: یکی از دلایل استقبال نکردن کشاورزان از طرح مبارزه بیولوژیک ناآشنایی با این طرح است و باید در این زمینه آموزشهای لازم ارائه شود.

به گفته جعفری، مبارزه بیولوژیک با آفات و بیماری های نباتی از جمله روشهایی است که کارشناسان و مروجان کشاورزی آن را فعالیتی علمی و اصولی برای حفاظت از گیاه و محیط زیست عنوان می‌کنند.

این کارشناس کشاورزی بیان داشت: رسیدن به توسعه و کشاورزی پایدار، حفظ مسائل زیست محیطی، تولید محصول سالم و کاهش مصرف سموم کشاورزی، احیای روشهای بیولوژیک مبارزه با آفات و بیماری های گیاهی و کشاورزی را امری الزامی کرده‌است.

وی یادآور شد: با اجرای مبارزه بیولوژیکی و زراعی، ایجاد شبکه‌های مراقبت و پیش‌آگاهی و همچنین آموزش کشاورزان در سال زراعی گذشته، تعداد دفعات سمپاشی در بسیاری از مزارع کاهش محسوس داشته است.

وی عنوان کرد: رعایت نشدن اصول ترویج و نبود مزارع نمونه از جمله مشکلات فراروی طرح توسعه مبارزه بیولوژیک بوده که باید در این زمینه نیز طرحی جامع ارائه شود.

جعفری افزود: بهره‌برداری بیش از ظرفیت از کشتزارها و رعایت نکردن دوره‌های تناوب در کاشت محصولات کشاورزی و استفاده از کودهای شیمیایی در بلند مدت موجب می‌شود تا آفات و بیماری های گیاهی در برخی گونه‌ها مقاوم شوند.

این کارشناس یادآور شد: طرح به کارگیری روشهای بیولوژیک در مبارزه با آفات گیاهی در یک دهه گذشته در استان با رهاسازی زنبورهای "تریکوگراما" در مزارع آغاز شد و این حشرات از طریق شکار کردن آفتها، چرخه حیاتی بیماری ها را قطع می‌کند و اثر بخشی آن بستگی به سازگاری حشره‌ها با محیط دارد.

وی خاطرنشان کرد: بکارگیری حشره‌های مفید در مبارزه بیولوژیک به تنهایی اثر بخش نیست بلکه برای افزایش موفقیت در این کار، تلفیقی از روشهای مکانیکی، شیمیایی، بیولوژیک و زراعی بکار گرفته می‌شود.

جعفری با بیان اینکه در مبارزه بیولوژیک به طور طبیعی می ‌توان آفات را از بین برد، تصریح کرد: این روش مانند روشهای شیمیایی دارای عوارض جانبی نبوده و موجب حفظ تعادل در طبیعت و سامانه‌های زراعی می‌شود.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گلستان گفت: برای داشتن محصول سالم و ارگانیک و کشاورزی سالم باید به مبارزه بیولوژیک توجه اساسی شود.

محمدرضا عباسی افزود: بحث کاهش مصرف سموم در مزارع از جمله برنامه هاست تا محصولی سالم در دست مردم قرار دهیم که جامعه ای سالم داشته باشیم.

وی اظهار داشت: یکی از دغدغه های وزارت جهاد کشاورزی، تولید پایدار، کشاورزی پایدار و کشاورزی سالم است و این سیاست درباره تولید برنج بیشتر است.

به گفته عباسی، مصرف سموم شیمیایی در گندم کمتر است اما در برنج به دلیل مسائل اکولوژی که دارد و چون دائم در آب هست، کانون آفات و بیماری هاست و ناچار کشاورز مبارزه شیمیایی را اجرا می کند.

مدیرزراعت جهاد کشاورزی گلستان بیان داشت: براساس برنامه در تلاش هستیم تا مصرف سموم شیمیایی را در شالیزارها تا حد قابل توجهی کاهش دهیم و این امر مستلزم همکاری کشاورزان و تولیدکنندگان است.

عباسی یادآور شد: طرح کشت مستقیم برنج از دیگر طرحهایی است که در استان اجرا شد و این طرح میزان هزینه را در هر هکتار بین شش تا هفت میلیون ریال کاهش داده است.

مدیر زراعت جهادکشاورزی گلستان بیان داشت: اگر آثار زیانبار مصرف سموم کشاورزی برای کشاورزان تبیین شود، دیگر هیچ کشاورزی به خود اجازه نمی دهد که برای بدست آوردن سود بیشتر از سموم استفاده کند.

دشوار بودن طرح مبارزه بیولوژیک، تداوم ارائه یارانه به سموم کشاورزی، عملکرد پائین محصولات تولید شده به روشهای غیرشیمیایی از جمله مشکلات فراروی توسعه روشهای بیولوژیک است.

استمرار نظارت، افزایش قیمت محصولات ارگانیک، افزایش کمی و کیفی نیروی انسانی، توسعه بازسازی مراکز تحقیقاتی، وجود سطح یکچارچه برای اجرای طرح کنترل طبیعی آفات ضرورتی اجتناب ناپذیر است.